2022: ‘Een jaar met verschillende gezichten’

Edmund Hammen is bestuurder van pensioenfonds Flexsecurity. Met Edmund kijken we terug op 2022. Hij noemt 2022 een jaar met verschillende gezichten. Ook blikken we met hem vooruit naar 2023.

‘Een aantal ongewone gebeurtenissen in 2022’

Edmund: ‘Als pensioenfonds zijn we zeer afhankelijk van de economische ontwikkelingen in de wereld. Na twee coronajaren, werden we in 2022 onaangenaam verrast door politieke onrust en de oorlog in Oekraïne. Het gaf onzekerheid en negativiteit. De aandelen daalden wereldwijd met 12%, wat een deuk bracht in onze beleggingsportefeuille. Daarnaast kregen we te maken met enorme prijsstijgingen. Aan de andere kant steeg de rente. Dit had een groot effect op onze beleggingen in obligaties en hypotheken.’

‘Dramatisch beleggingsjaar’

‘Het jaar 2022 was al met al een dramatisch beleggingsjaar. Dde pensioenkapitalen van onze deelnemers daalden met 11,7% voor de jongere deelnemers tot 23,1% voor de oudste deelnemers. Deze ongekend negatieve resultaten werden deels veroorzaakt door de daling van aandelenkoersen, maar vooral door de sterke stijging van de rente. Daardoor werden onze beleggingen in staatsleningen en bedrijfsleningen in korte tijd stukken minder waard.’

‘Beleggingsrisico afhankelijk leeftijd deelnemer’

‘Voor de beleggingsrisico’s die we nemen voor onze deelnemers geldt het volgende: hoe meer risico we nemen, hoe groter de kans op een beter rendement op de lange termijn. Hoe minder risico, hoe kleiner de kans op een goed rendement. Bij de jongere deelnemers beleggen we met meer risico dan bij de oudere deelnemers. We bouwen het risico af als iemand dichter bij zijn pensioenleeftijd komt. Dit noemen we life cycle beleggen. In 2022 hebben we echter gezien dat bijna alle beleggingen negatief scoorden, waardoor alle pensioenkapitalen fors daalden.’

‘Gelukkig steeg de rente’

‘Het dramatische beleggingsjaar zorgde dus voor een flinke daling van de pensioenkapitalen. We moeten echter ook kijken wat een deelnemer met dat pensioenkapitaal kan kopen. Als iemand met pensioen gaat dan koopt hij met zijn opgebouwde pensioenkapitaal namelijk een levenslange pensioenuitkering. Als gevolg van de rentestijging steeg de aan te kopen pensioenuitkering in 2022 met maar liefst 42%! Met een kleiner pensioenkapitaal, kreeg een deelnemer op de pensioendatum dus nog altijd een hogere pensioenuitkering dan een jaar geleden.’

‘Beschermen pensioenkapitalen tegen economische schommelingen’

‘Met ons beleggingsbeleid proberen we de pensioenkapitalen van de deelnemers te beschermen tegen beleggings- en renteschommelingen, vooral voor de oudere deelnemers. De pensioenuitkering was, ondanks de daling van de kapitalen, in 2022 toch goed beschermd. We zijn dus ook in 2022 in onze missie geslaagd om het pensioenkapitaal te beschermen tegen schommelingen op de financiële markten.’

‘Financieel in control: een goede balans tussen kosten en opbrengsten’

‘Ondanks de onrust op de financiële markten zijn we in 2022 als fonds financieel volledig in control gebleken. Wij kijken naar de beleggingen, de uitvoeringskosten en de gelden die we moeten reserveren voor de arbeidsongeschikten. Deze zijn goed in balans met elkaar.’

‘Krimp in de uitzendsector, toch veel nieuwe deelnemers’

‘Door de minder goede economie in 2022 zagen we een krimp in de uitzendsector. Maar toch verwelkomden we 14.000 nieuwe deelnemers. Dit had te maken met een wetswijziging. De wachttijd voor deelname aan de pensioenregeling voor uitzendkrachten werd verkort van 26 naar 8 weken. Daardoor kregen we er in één klap veel nieuwe deelnemers bij. De groei heeft een positief effect omdat we meer premie ontvangen. Aan de ander kant weten we dat veel uitzendkrachten relatief kort in dienst zijn. Dit heeft als gevolg dat we veel kleine pensioenpotjes beheren en dat brengt kosten met zich mee. Natuurlijk maken we gebruik van de automatische waardeoverdracht. Dit wil zeggen dat als iemand bij ons stopt met opbouwen, wij het pensioenkapitaal automatisch overdragen aan het nieuwe pensioenfonds.’

‘Daling instroom arbeidsongeschikten’

‘Medewerkers die arbeidsongeschikt raken (na twee jaar ziek zijn) bouwen premievrij pensioen bij ons op. In de jaren voor 2022 steeg dit aantal arbeidsongeschikte deelnemers sterk. In 2022 veranderde dit gelukkig en werd dit een minder grote belasting voor het fonds. Minder werkende deelnemers werden arbeidsongeschikt. In combinatie met de stijgende rente had dit een positieve invloed. We hoefden daarom minder geld te reserveren voor deze groep deelnemers.’

‘Samenwerking met het verantwoordingsorgaan is uitstekend’

‘Het bestuur en het verantwoordingsorgaan (VO) werken op een fijne manier samen. Een keer per jaar houden we een strategiedag. Hier is het VO ook bij aanwezig, zo nemen we ze mee in alle ontwikkelingen. In voorbereiding op de Wet toekomst pensioenen organiseren we trainingen waar het VO aan deelneemt. Zij hebben goedkeuringsrechten bij ons fonds. Het is dan ook erg belangrijk om goed geïnformeerd te zijn. Op basis daarvan kunnen ze de goede beslissingen nemen.

Het VO heeft over 2022 een positief oordeel gegeven. Ze hebben de samenwerking als constructief en prettig ervaren.’

‘Nieuw pensioenstelsel: in 2022 voorbereidingen, in 2023 een feit’

‘Het nieuwe pensioenstelsel is al een paar jaar onderwerp van gesprek. Als fonds volgen we nauwgezet de besprekingen van de sociale partners hierover. Dit zijn de werkgevers en werknemersorganisaties. Zij bepalen de inhoud van de pensioenregeling. Als fonds zijn we verantwoordelijk voor de uitvoering ervan.

Op 30 mei was de kogel door de kerk. De Eerste Kamer gaf groen licht voor de Wet toekomst pensioenen. Iedereen krijgt een premieregeling en daarmee een eigen pensioenpotje. Bij Flexsecurity hebben we zo’n regeling al jaren. De verwachting is dat de veranderingen voor onze deelnemers minder groot zullen zijn dan voor deelnemers van andere pensioenfondsen. Onze deelnemers zijn al gewend aan een persoonlijk pensioenpotje dat we voor hen beleggen.

Voor ons fonds zijn er wel andere veranderingen. Deze hebben te maken met de werknemers die nu nog geen pensioen opbouwen. Het doel is om iedereen die werkt in Nederland pensioen op te laten bouwen. Dat leidt tot de volgende veranderingen:

• De wachttermijn van 8 weken komt per 1 juli 2023 te vervallen. Een uitzendkracht gaat dus direct pensioen opbouwen als hij start met werken.
• De minimumleeftijd voor deelname aan de pensioenregeling gaat op 1 januari 2024 van 21 jaar naar 18 jaar. Zodra een uitzendkracht minimaal 18 jaar is en werkt, bouwt hij pensioen op.

Deze veranderingen zorgen bij ons fonds ervoor dat de hoeveelheid kleine pensioenen flink gaat toenemen. En zoals eerder al aangegeven, brengt dit meer uitvoeringskosten met zich mee. Elk persoonlijk potje moet beheerd worden.’

‘Basispensioen en Pluspensioen gaan naar één regeling’

‘Verder lijkt het erop dat het Basispensioen en het Pluspensioen in de toekomst samengevoegd gaan worden. Dat is in elk geval de bedoeling van de werkgevers en werknemers die hierover onderhandelen. Hoe de nieuwe regeling eruit gaat zien, weten we op dit moment nog niet. Natuurlijk informeren we iedereen die het aangaat als we hier helderheid in hebben. Het Payrollpensioen blijft zoals het is. We staan voor een goed pensioen voor iedereen die bij ons is aangesloten. Dat staat voorop, ook in het nieuwe pensioenstelsel.’